In dit artikel lees je meer over groendaken op datacenters maar voor we daar dieper induiken, geven we je iets meer achtergrondinformatie. Datacenters spelen een cruciale rol in de moderne samenleving, waarbij ze gegevens en informatie verwerken en opslaan voor bedrijven en particulieren over de hele wereld. De exponentiële groei van internetgebruik heeft een enorme vraag naar opslagruimte voor gegevens gecreëerd. Datacenters vormen het kloppende hart van het internet. Zonder datacenters zouden diensten zoals Netflix, WhatsApp, Thuisbezorgd.nl en Bol.com niet kunnen functioneren.
De ongekende toename van gegevens dwingt bedrijven om hun IT-beheer niet langer te huisvesten in kelders of bezemkasten, maar in de cloud. Hoewel de term ‘cloud’ de suggestie wekt van een luchtige, immateriële entiteit, is het in werkelijkheid een sterk beveiligd en uiterst modern gebouw. Binnenin bevinden zich honderden servers die gegevens opslaan, verbinden en beschermen tegen ongewenste digitale indringers.
De groei van deze behoefte lijkt onverminderd door te gaan, en Nederland is bijzonder aantrekkelijk vanwege zijn snelle en betrouwbare internetverbindingen. Op dit moment zijn er verspreid over het land, vooral in de regio Amsterdam, ongeveer 200 datacenters gevestigd, met een totale oppervlakte van meer dan 240.000 vierkante meter.
Maar naast hun immense waarde voor de digitale wereld, zijn ze een doorn in het oog van omwonenden én hebben datacenters ook een aanzienlijke milieu-impact. Een manier om deze impact in te dammen is het plaatsen van groendaken op datacenters. Waarom dat is, leggen we je in dit artikel haarfijn uit.
Elektriciteitsverbruik
De datacenters onthullen ook een duistere keerzijde van het internet: het gebruik van IT leidt tot een verontrustende toename van het elektriciteitsverbruik. Volgens het onderzoeksbureau Digital Power Group, zoals beschreven in ‘The cloud begins with coal‘, is het jaarlijkse energieverbruik van de IT-sector nu al goed voor 10% van het totale wereldwijde elektriciteitsverbruik. Dit komt neer op ongeveer 50% meer dan wat de luchtvaartindustrie verbruikt aan brandstof.
Elk uur worden er nu bijna evenveel gegevens getransporteerd als gedurende het hele jaar 2000 en er lijkt geen einde te komen aan deze groei. Het lijkt erop dat de internetindustrie binnen twintig jaar de belangrijkste verbruiker van elektriciteit ter wereld zal zijn. Elke e-mail die wordt geopend, elke handeling op een smartphone, ergens ter wereld activeert een datacenter IT-capaciteit, en dit vereist dus elektriciteit.
Het is begrijpelijk dat bedrijven koortsachtig werken aan het verbeteren van de efficiëntie en het vergroenen van hun energieverbruik. De vraag voor de nabije toekomst is echter of de huidige winsten en verwachte besparingen opwegen tegen de toenemende vraag naar elektriciteit als gevolg van de groei van gegevens. Zoals recentelijk werd vermeld in een rapport van onderzoeksbureau CE Delft: “Technologische ontwikkelingen hebben geleid tot aanzienlijke energiebesparingen in datacenters, en dit zal naar verwachting zo blijven. Echter, de ontwikkeling van het ‘internet der dingen’ kan de situatie de andere kant op sturen.”
Duurzame energie
De inzet van bedrijven voor duurzaamheid blijkt uit de talloze initiatieven die ze ontplooien. In Nederland heeft Google bijvoorbeeld opzien gebaard door de aankondiging van de bouw van een datacenter in de Eemshaven dat volledig op groene stroom zal draaien, afkomstig van offshore windenergie. De investering bedraagt maar liefst € 600 miljoen. Google is wereldwijd de grootste eigenaar van datacenters, en zelfs kleine verbeteringen in energie-efficiëntie hebben een grote impact op het geheel. Op dit moment zijn de Google-datacenters al 50% efficiënter dan het sectorgemiddelde. Francois Sterin, directeur van het Global Infrastructure Team verantwoordelijk voor datacenterinvesteringen in Europa, benadrukt: “Onze ambitie is om wereldwijd 100% groene stroom te gebruiken voor onze datacenters.” Momenteel bedraagt dat percentage nog 35%.
Zelfs als alle datacenters wereldwijd volledig op groene stroom zouden draaien, blijven er genoeg redenen om te blijven streven naar energiebesparing. Schone elektriciteit is immers ook niet kosteloos. Meer dan de helft van de operationele kosten in een datacenter komt voort uit de maandelijkse elektriciteitsrekening, waarbij de koeling van de servers de grootste energieverslinder is.
Warmtegebruik
Equinix, een Amerikaans beursgenoteerd bedrijf, is bezig met de bouw van datacenters in Amsterdam waarbij de overtollige warmte wordt benut om universiteitsgebouwen van de Universiteit van Amsterdam te verwarmen. Bovendien zijn ze aan het experimenteren met wandventilatoren als alternatieve koeling. Een andere innovatieve technologie omvat de ontwikkeling van hardware die hogere temperaturen kan weerstaan. Daarnaast worden servers ondergedompeld in oliebaden, wat resulteert in lagere koelingskosten. Een opmerkelijke recente ontwikkeling is het project van Microsoft, waarbij ze een datacenter volledig naar de diepte van de koele oceaan laten zinken.
Hoewel duurzaamheid een belangrijk motief is voor deze inspanningen om datacenters milieuvriendelijker te maken, erkent Vlasveld dat dit niet de enige drijfveer is: “Natuurlijk is er tegenwoordig meer aandacht voor duurzaamheid vanwege de wensen van klanten, investeerders en strengere overheidsregels met betrekking tot CO2-uitstoot. Maar de markt voor datacenters is volwassen geworden, en de concurrentie groeit. De expansie van clouddiensten brengt kosten met zich mee voor bedrijven. Iedere besparing in de datacenters is aantrekkelijk voor klanten die ruimte huren.”
Vlasveld voorziet nog vele kansen in de komende jaren: “Datacenters worden ‘goede burgers’ en zoeken actief samenwerking met hun omgeving. Ik zie mogelijkheden voor nieuwe zakelijke modellen, zoals datacenters die hun restwarmte verkopen.”
Patricia Lago, hoogleraar Software and Services aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, deelt deze optimistische visie: “Het is een spannende race tegen de klok, een race die van groot belang is voor Nederland, dat de titel van de datacenterhoofdstad van Europa draagt, met ongeveer 30% van alle datacenters in Europa. De verschuiving van IT-beheer naar datacenters zal de komende jaren aanzienlijk zijn.”
De rol van groendaken op datacenters
Steden hanteren strengere eisen op het gebied van CO2-uitstoot die alle partijen stimuleren in te zetten op nieuwe concepten. Dit versterkt de positie van groene daken en gevels die steeds meer worden herkend als natuurlijke koelingsbron. Hieronder een aantal voordelen van groendaken op datacenters.
- Energie-efficiëntie: Groendaken op datacenters kunnen helpen bij het verminderen van de Co2-footprint door de koeling van het gebouw te verbeteren. De sedumdaken bieden isolatie waardoor de centers hun energie-efficiëntie kunnen verbeteren, kosten laag kunnen houden en minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen.
- Luchtzuivering: De 200 datacenters die momenteel in Nederland zijn gebouwd, hebben een gezamenlijk oppervlak van 240.000 m². Ideaal om deze oppervlakten zo efficiënt mogelijk te gebruiken middels het gebruik van zonnepanelen en groendaken op datacenters.
- Hitte-eilandeffect: Datacenters bevinden zich vaak in stedelijke gebieden, waar ze sterk bijdragen aan het hitte-eilandeffect. Groendaken kunnen de omgevingstemperatuur lokaal verlagen door verdamping van water en schaduw.
- Verbeterde waterbeheer: Groendaken op datacenters zijn beter in staat water vast te houden en piekafvoer te verminderen.
- Biodiversiteit: Groendaken bieden een habitat voor vogels, bijen en andere dieren, waardoor de biodiversiteit in stedelijke omgevingen wordt bevorderd.
- Akoestische isolatie: Datacenters genereren vaak veel geluidsoverlast. Groendaken kunnen fungeren als een geluidsisolerende laag, waardoor geluidsoverlast wordt verminderd.
- Levensduur dakbedekking: Het is algemeen bekend dat groen- en sedumdaken de levensduur van dakbedekking kunnen verbeteren. Met zulke grote aantallen strekkende meters ‘dak’ kunnen datacenters sterk in onderhoudskosten besparen.
- Groen imago: Bedrijven zijn steeds meer gericht op duurzaamheid en milieubewustzijn. Het hebben van een groendaken op datacenters zou het imago van het bedrijf verbeteren en klanten en investeerders aantrekken die waarde hechten aan milieuvriendelijkheid.
